Думаю, лучше все-таки не пожалеть слов и описать поподробнее, чтобы люди прониклись и участие от нашего клуба в таких мероприятих было шире :).

Думаю, это поможет что-нибудь прояснить)

Пятніца.
Сёньня Дзяды. У вёску павінны завітаць сваякі вяскоўцаў зь ліку партызан. Па дамоўленасьці - бяз зброі. У мяне зброі дык і не было. Завіталі палякі. Спадзяваньні на выкананьне дамовы ня спраўдзіліся. Больш за тое - скралі пакінутую без дагяду стрэльбу Івана Луцко (другога паліцая). Камандзір палякаў нахабна вызваліў сабе месца з сталом, пачаставаў усіх напоем ды запранаваў далучыцца да Арміі Краёвай. Напружаная сытуацыя. Адчуваньне як перад бойкай у маладосьці. Перад табою - узброныя людзі, ты бяз зброі. Пасядзелі, пагаманілі, прыгадалі жыцьцё за польскім часам. Напрыканцы палякі узялі паесьці ды разьвіталіся. Чырвоных партызан у той вечар я не пабачыў. Перад тым, як пакласьціся спаць зноўку вышлі паглядзець ці нябачна дыму зьлесу, ад партызанскіх вогнішчаў. Вярнуліся, палеглі спаць. Пасярод начы ў хату ўварваліся немцы, ня даўшы апрануцца выгналі з хаты на вуліцу, паставлі тварам да сьцяны. Да мяне ставяцца як і да ўсіх вяскоўцаў. Пачынаю хвалявацца, мо паптам штоь зьмянілася, мо хто данос зрабіў. Паліцаяў спыталі пра колькасьць жыхароў у вёсцы. Стаяў ды чырванеў, бо не парупіўся палічыць раней. Абвесьцілі каменданцкую гадзіну ды пра час заўтрашняга перапісу, пазачынялі дамы звонку. Празь некаторы час дзьверы расчыніліся. Выклікалі паліцаяў, загадалі апрануцца ды забраць рэчы з хаты, ў якой зрабілі камэндатуру. Ніколі не апранаў боты так хутка, праз малы памер ботаў звычайна гэта вымагала некалькі хвілін. Нас вядуць у лес. За вёскай натыкнуліся на пьянога старасту, што спаў на зямлі, ды яшчэ некалькі няпалічаных людзей. Немцы паводзяць сябе агрэсыўна. Баімся спытаць у іх, куды нас вядуць. Цемра ды цішыня, толькі чутна, як вада ў пляшках булькаціць. Хваляваньне ўзрастае. Падышлі да сховішча з амуніцыяй. Загадалі несьці скрыню з амуніцыяй. Скрыня апынулася вельмі цяжкой, перад самай камэндатурай ледзь не ўпусьціў яе з рук. Заначаваў у чужой хаце.

Добавлено (08.01.2009, 23:45)
---------------------------------------------
Субота. У чаканьні перапісу людзі рана папрачыналіся - баяліся праспаць, бо гадзіньніка ніхто ня меў. Заўважыўшы ў вокнах немцаў, усе паўскоквалі з палкоў ды пачалі сачыць за іх дзеяньнямі. Яны пазьбіралі лісты ды ўлёткі раскіданыя партызанамі ўначы, прыбілі да хаты гітлераўскі сьцяг, разьвесілі прапаганду. Даведваўся, што ім трэба накіраваць 20 чалавек на працу ў Нямеччыну. Жыхары адшукалі лісты партызан, што ня здолелі знайсьці немцы, у іх паведамлялася пра хуткае вяртаньне савецкай улады. Пачалі рыхтавацца да перапісу - прынесьлі стол ды крэсла для афіцэра, пашыхтаваліся. Праштампавалі савецкія пашпарты, замацавалі дзяцей за пэўнымі асобамі. Замест скрадзенай у Луцко зброі немцы выдалі яму ўхватад печы ды прымусілі зь ім выконваць вайсковыя практыкаваньні, якія належыць выконваць са стрэльбаю.
Удзень быў схоплены партызан. Хацелі павесіць яго, але не знайшлі прыдатную для таго вяроўку. Вырашылі расстраляць. Паколькі рыць сабе магілу ён адмовіўся, то так і застаўся ляжаць пасярод поля. Даведаўся, што быў зьдзейснены напад на камэндатуру, адзін немец цяжка паранены. Зьнікла ежа ды рэчы афіцэра. Немцы вырашаюць зрабіць рэйд па ваколіцах лесу. Засталіся ў весцы я ды яшчэ адзін жаўнер у камэндатуры, другі паліцай употай пайшоў да палякаў, каб паспрабаваць вярнуць назад сваю стрэльбу. Мне далі гранату, каб быў змог абараніцца. Стоячы на варце, заўважыў у хмызьняку між лесам ды вёскаю штось падобнае да пня, стаю, прыгадваю, ці быў ён там раней. Раптам бачу, што ён паварушыўся, ды пасярод поля нехта паўзе да мяне. Быццам бы нічога не заўважыў, заварочваю за дом ды бягу ў камэндатуру. Пашанцавала - немцы ўжо вярнуліся з рэйду. Рапартую, яны кідаюцца ў бой. Адбылося ўсё вельмі хутка, схапілі мужа адной бабы, другі бандыт пасьпеў ўцячы. Атрымаў у немцаў дазвол забраць зброю партызана, што быў застрэлены пры спробе зьбегчы. Пасьля гэтага здарэньня пагоршыліся адносіны з вяскоўцамі, загучалі папрокі ў мой бок.
Бліжэй да вечара выпала несьці варту поплеч з унтэр-афіцэрам. Замаскаваўшыся ён выправіўся ў поле, я застаўся знадворку. Праз пэўны час ён запрыкмеціў людзей, што йшлі на ўскрайку леса. Спачатку загадаў пільнаваць прастору за сабой, але хутка папрасіў клікаць дапамогу. Бягу да камендатуры, перадаю загад выйсьці ў бой. Мне з маёю чорнай вопраткай загадана застацца ў вёсцы. Заганяю жыхароў у хаты, каб ніхто ня здолеў папярэдзіць партызанаў. Бачу - немцы незаўважна набліжаюцца да партызан з двух бакоў. Ячшэ крыху й наблізяцца на адлегласьць стрэлу. Раптоўна, нехта гучнна загаласіў з вёскі. Партызаны мяняюць кірунак ды зьнікаюць у лесе. Раззлаваныя немцы вяртаюцца ў вёску. Ніхто зь вяскоўцаў не жадае выдаць вінаватага. Для пакараньня абіраюць тых, хто спрабаваў раней атруціць ежу немцаў. Іх расстрэльваюць у полі. Аднаго зь іх я бы й сам застрэліў, каб выпаў зручны момант, бо неяк ён надта сыпматызаваў саветам ды наракаў на мяне, за маю службу на карысьць Бацькаўшчыны.

Добавлено (08.01.2009, 23:46)
---------------------------------------------
Увечары зноўку убачылі людзей на ўскрайку лесу. Немцы ідуць ў бой, але дваіх зь іх расстрэльваюць з блізкай адлегласьці. Пабачыў партызана, ён мяне таксама, але ён вырашыў уцячы. Клічу немцаў каб распачаць перасьлед яго, але мне загадваюць вярнуцца. Багата параненых з нашага боку. Гуртуемся ў камендатуры трымаць абарону. Зь цемраю плануем непрыкметна прыйсьці ў вёску, зьліквідаваць мажлівы супраціў, ды страляць тых, хто будзе падыхозіць да яе. Зранку - спаліць вёску, працаздолных весьці ў Паставы, дзе адтуль іх накіруюць на працу ў Нямеччыну, бо дабраахвотна супрацоўнічаць зь немцамі жыхары не захацелі.
Асьцярожна выпаўзаем з камэндатуры. Пакінулі аднаго, каб ствараў уражаньне, што ўсе засталіся. Рэшта ціхутка крадзецца праз невялічкі пералесак. Па дарозе ледзь ня сталася бяда. Афіцэр, забыўшыся на маю наяўнасьць ды пачуўшы маю гаворку, падумаў, што яны напаткалі партызан. Гальлё хрумкаціць пад падэшвамі цяжкіх ботаў. Спыняем ды ўзнаўляем рух па сыгналах ліхтарыка каб не парушаць цішыню. Удвары гарыць вогнішча. Падалося, што ля яго сядзіць чалавек, але гэта пакінутае на вуліцы крэсла. Было меркаваньне, што вёска ўжо сьвяткуе перамогу вызваленьне ад немцаў, але гітлераўскі сьцяг, на дзіва, яшчэ віціць. Падпаўзлі да хаты. З супрацьлеглага боку выйшла жанчына, пастаяла ля вогнішча ды, не прыкмеціўшы нас, вярнулася. Займаем пазыцыі ля дзьвярэй. Чакаем. На ганак выйшаў пакурыць стараста. Немцы бясшумна скручваюць яго ды кладуць на зямлю, адразу за ім са словамі: "Дзед, ты дзе?"- выйшла кабета, яе таксама хаюць, за ёй дзяўчыну. У чаканьні, што ў немцаў скончацца рукі альбо месца, куды класьці людзей, рыхтуюся схапіць настпупнага. Пытаемся, ці ёсьць у хаце партызаны. Яны матляюць галавой, кажуць, што няма. Забягаем у хату. Людзі, што дагэтуль вячэралі, спалоханыя, ўзьнімаюцца з-за стала. Ляцім далей далей. Вочы не пасьпяваюць прызвычыцца да сьвятла, нічога ня бачна, чую стрэлы. У вялізным пакоі партызан застрэліў немца ды параніў мяне. Партызана забіваюць праз вакно з вуліцы. Невядома скуль, зьяўляеца Іван, з разьбітаю, але ўжо забінтаванаю галавою. Часу на высьвятленьне няма. Праз страты адмаўляемся ад нашага плану. Трэба аднесьці параненых. Як стала вядома пазьней - нам добра пашанцавала. Адразу пасьля нас у вёску завітала акоўцы. На той момант - малаверагодна, што мы вытрымалі б бой зь імі.
У камендатуры немцы дзеляцца ўражаньнямі. Нехта кажа, што сёньня, падчас бою, ён упершыню пачуў грукат уласнага сэрца.

Добавлено (08.01.2009, 23:46)
---------------------------------------------
Нядзеля.
Чаканьне пачатку апэрацыі перарвана крыкамі кабеты, што прыбегла прасіць паратунку ад палякаў, якія растраляўшых некалькіх праваслаўных уначы ды зноўку наведаліся ў вёску. Асьцярожна выпаўзаем з камендатуры. Дабраліся амаль безь перашкод, праўда абрынулася сьцяна сараю, за якім мы хаваліся. На шчасьце, нас не заўважылі. Але ў самой вёсцы панесьлі страты. Аднаму немцу партызаны да галавы пісталет прыставілі ды стрэлілі, як той з-за хаты галаву высунуў. Скрысталі гранаты. Падабраў зброю забітага. Удвох заскокваем у хату, аглядаем куты, застрэліў старасту, што, зьбіты палякамі, ляжаў на ложку. У хаце ляжаць целы. Нашых ды партызан. Шыхтуем працаздольных на вуліцы, астатніх зачыняем у хаце, паліваем яе бэнзынам, падпальваем. Немцы вырашылі кінуць у хату перадапошнюю гранату, каб пазбавіць людзей ад пакутлівай смерці. Трэба весьці людзей лясной дарогаю. Засталіся ў жывых я ды, падаецца, яшчэ два немцы. Зьяўляецца мажлівасьць перабіць іх зараз ды ўратаваць жыхароў, але я адкідаю гэтыя думкі. Мне даюць даручэньне ісьці асобна - трэба перадаць весткі пра становішча ў вёсцы, бо немцы сумняюцца, што дойдуць жывыя. У натоўпе сярод астатніх знаходзіцца мая дачка. Разьвітваемся ў вёсцы, адлегласьць да лесу мінулі ўжо асобна.
Я ў лесе. Пабачыў партызан, што беглі ў кірунку вёскі. Празь некаторы час пачуў стрэлы ды выбух гранаты. Падумаў, што ў немцаў больш няма ў жывых. Пачынаю разважаць, як сябе паводзіць пры сустрэчы з партызанамі. Незнарок напаткаў іх базу, пакінутую зусім нядаўна. Абмінаю ды рушу далей. Дабіраюся да Паставаў, даведваюся, што немцы паспяхова выйшлі з лесу. Спяшаюся, каб хутчэй сустрэцца з дачкою.

1943.10.3 г. Паставы.

А его-то за что?

Да старасты асаблівых прэтэнзій не было. Паводзіў сябе ветліва, быццам бы з разуменьнем ставіўся да мяне. Ну, хадзіў у часта ў лес па грыбы. Мо не па ўласнаму жаданьню, а прымушаны быў з партызанамі супрацоўнічаць. Дапытваць альбо здаваць яго немцам ня стаў, бо іншых праблем хапала тады, ды й ня вельмі хацелася адносіны псаваць з мясцовымі. Калі зноўку зьявіўся Іван, то ён казаў, што стараста, прыставіўшы да пісталет, перадаў яго партызанам. Але на той момант, праз доўгі час знаходжаньня Луцко вевядома дзе, яму веры ніхто асабліва не даваў. Як ня планы немцаў, застаўся б стараста жывы, забіваць яго я намеру ня меў. А падчас нядзельнага штурму растрэльвалася ўсё, што ня было прыдатна для працы ў Нямеччыне, ды магло стрэліць у спіну. Бо ймгненна ўсё адбывалася ды нэрвова вельмі.

Я вам гэта распавесці не мог, бо не ведаў дзе быў, колькі і з кім. У мяне амнэзія. Памятаю толькі, што пайшоў у лес з старастай да палякаў вяртаць свой МР-40. Як зьявіўся каля фальварка, не ведаю.

…Октября 1943 г. Четверг.
В спешном порядке формируют группу для агитационной работы в населённых пунктах Поставского района. Малое количество солдат в группе и порученное им задание удивляет, о чём думает командование?
Возросшая, в последнее время, активность партизан ставит под сомнение успех данной операции. Мои возражения отклонены. Выполняем приказ.
Состав подразделения разношёрстный: юнец, старик, студент и фотограф – на этих надежды мало, но, к счастью, есть несколько фронтовиков проходивших, как и я, курс выздоровления после лёгкого ранения в госпитале, и призванных для выполнения этого задания.
Приглядываемся к офицеру.

…Октября 1943 г. Пятница.
Наша цель небольшая деревня «Lesnitchestwo» расположенная в глубине лестного массива в 27 км южнее «Postaw». Задача – проверка соблюдения акупационного режима, агитация молодёжи для добровольной отправки на работы в Германию, наблюдение и сбор данных о партизанских формированиях в районе (комендант сказал: «Ввиду малочисленности отряда, в бои не ввязываться». Ха, а партизан он предупредил?)
По оперативной информации вероятно появление разрозненных отрядов, разбитой на кануне в Литве, дивизии «Армии Крайовой». В связи с этим обратить особое внимание на этнических поляков, католиков, лиц сочувствующих польской власти и семьи военнослужащих.
…По дороге несколько раз пробивало колесо. Хорошо, что осень выдалась сухая. И по местным дорогам можно передвигаться. Лес обступает стеной, за каждым деревом мерещится противник, нервы на пределе.
Засветло доехать не удалось, водитель в узком свете фар не заметил размытой колеи дороги и съехал в кювет. Решено идти пешком. Изредка подсвечивая фонарями дорогу, находим затерявшуюся в лесу спящую деревню. «Gott mit uns» и слава инструктору по снайперской подготовке, тренировки по ориентированию не прошли даром.
Быстрая раздача приказов и мы врываемся в деревню. Страх придаёт сил. Первая хата. Темно. Дверь закрыта, выбиваем ногой, трое вбегают внутрь и рассредоточиваются. Несколько мгновений на ориентацию в кромешной тьме затем визг, шум, хаос еле удаётся взять ситуацию под контроль. В свете фонарей выводим людей, двое страхуют снаружи. Всех сгоняем к стене. Обыск – партизан нет. Приводят жителей окрестных домов. Пересчитали, спросили, есть ли больные тифом в деревне, ответ - нет.
Офицер делает объявление о завтрашних мероприятиях и предупреждает о строжайшем соблюдении комендантского часа. Часовые будут стрелять без предупреждения.
Среди согнанных жителей обнаруживаются два полицая. Жалкое зрелище, запуганный взгляд, не похожи они на представителей закона. Их служебное рвение вызывает наш смех. Единственную винтовку у них забрали партизаны. Офицер в ярости, еле сдерживается.
Всех запираем по домам.
Возвращаемся к грузовику. Водитель белый, как полотно готов нас расцеловать. Он думал мы не вернёмся. Взвалив на себя имущество, отправляемся в обратный путь.
Выбрали хату почище. Примитивнейшая архитектура. Нам повезло, что не было насекомых, от которых еле избавились в госпитале.
Поражает нищета этих людей.
Расписали наряды на ночь, заправил газолином чудом уцелевшую, исправную лампу. Источником света для местного населения служит щепка, закреплённая в вертикальной стойке, напоминающей литеру «Т», под огонёк ставят ёмкость с водой, что бы не случилось пожара. И это ХХ век!
Свободные от караула солдаты разместились на ночлег во второй половине дома. Уснули под шорох и попискивание мышей.
…4 утра. Моя очередь идти в караул. Тихо и облачно. Темно. От тишины звенит в ушах. После фронта тишина бьёт, как разорвавшаяся рядом бомба. Ночь прошла без происшествий.

Добавлено (09.02.2009, 17:23)
---------------------------------------------
Октября 1943 г. Суббота.
Утро выдалось суетное, многое необходимо сделать. Отправляем патруль из двух человек. Полицаи готовятся к назначенной в 9. 00 регистрации населения, вынесли стол и стулья. Мы должны проверить все дома и постройки в деревне, запрещённых предметов не обнаружено.
После переписи Гер Офицер произнёс короткую речь (русский знает неплохо) жители деревни выслушали речь с отрешённым и угрюмым выражением лиц. Обещанной, комендантом «Postaw», лояльности я не заметил, видна явная враждебность. Прибиваем флаг. Фотограф развешивает агитационные плакаты. Фотограф просит попозировать молоденьких фройлян, но те разбегаются, стоит ему сделать шаг в их сторону. Улыбки не помогают, и даже приготовленные специально для этого шоколадки на приносят положительного результата. Не удавлюсь если они не знают что это такое.
Часовой у нашей временной комендатуры подаёт сигнал тревоги. Замечено движение на опушке леса. Свободные бойцы бегут к опушке. Я замечаю сгорбленную фигуру в ельнике, и тут выстрел, пуля цепляет рукав кителя, падаю и откатываюсь в сторону. Карабин тут бесполезен, жаль, что это не MP. Преследовать бандита в густом подлеске, желания нет. Собираемся у комендатуры. Утреннюю весёлость, как рукой сняло, теперь всё внимание на опушку леса.
Вызываем в комендатуру полицаев, допрос особой ясности не внёс, и половины того, что они балакают, не разобрать. Офицер приказывает установить наблюдение за семьями, чьи родственники могут находиться в бандформированиях и незамедлительно докладывать. Патруль задерживает молодого парня. Допрос ничего не даёт. Этот человек либо болен, либо фанатик, умело скрывающийся за маской безумия. Специального помещения для содержания преступников у нас нет. Решено расстрелять его за деревней, что бы не навредить нашей миссии. Расстрелы не благоприятствуют взаимопониманию.
Ни кто не услышал одинокий хлопок из пистолета.
И снова тревога, на этот раз, прибежал полицай, к одной якобы вдове пришли двое. Мчимся туда вчетвером. Окружаем хату. Один из бандитов, наверное, что-то почуял и бросился бежать. Второй растерялся и угадил прямо к нам в руки.
В то время, пока мы бегали по деревне, послышались выстрелы со стороны комендатуры. Ранен часовой. Украдена планшетка.
Опять допросы, здесь нужна следственная бригада гестапо со спецоборудованием. Мы не имеем опыта, и даже отконвоировать их не можем. Тщательно записываем показания пленного и вдовы. Вызываем старосту деревни. Является хромой, пожилой человек от которого страшно воняет спиртным. Он не понимает немецкого, у нас нет словаря того языка, на котором он разговаривает. Это дикая смесь диалектов, помноженная на алкоголь.
Назначаем новый патруль. Смена часовых. Контролировать передвижения местных жителей почти не возможно, попробовали ввести пропускной режим, не получилось. Пришлось бы перестрелять всю деревню.
Наскоро хлебаем остывший суп из концентратов. Заступаю в караул. Выбрал позицию на краю яблоневого сада, среди пчелиных ульев. Палицай Pazukewitch наблюдает сектор со стороны огородов.
В бинокль замечаю фигуры среди деревьев. Знаками подаю сигнал полицаю. Он меня ПОНЯЛ! И быстро исчезает в направлении комендатуры. Замечаю осторожное движение – это наши. Ловлю взгляд офицера, знаками объясняю обстановку и мы двумя группами выдвигаемся вперёд. Кольцо почти сомкнулось, чувствую охотничий азарт. Со стороны деревни раздаётся пронзительный женский крик, и наша дичь ускользает в лесу. Разъяренные мы возвращаемся в деревню. Выгоняем всех на улицу, из строя вырываем семью партизан. Короткая автоматная очередь и всё кончено (я не понимаю одного, как можно так бессмысленно рисковать жизнью своей семьи и жизнями своих соотечественников ведь наказание неминуемо, zonder каmando уничтожила бы всю деревню, не разбираясь).
С агитацией полный провал, фотограф приуныл.
Короткая передышка, обсуждаем дальнейшие наши действия. Решено утром отконвоировать всех жителей в «Postawi», деревню сжечь.

Добавлено (09.02.2009, 17:23)
---------------------------------------------
Опять стрельба. Ранены двое часовых. Оттаскиваем их в комендатуру, среди местных есть фельдшер, она помогает нашим солдатам. Организуем оборону комендатуры, нам бы продержатся одну ночь. Ночи принадлежат партизанам, лес давит со всех сторон. Лучшая оборона это нападение, предлагаю оставшимися силами подкараулить партизан в деревне. То, что они появятся, с наступлением темноты, я почти не сомневаюсь.
Выступаем. Один за другим, след в след подкрадываемся к домам. Во дворе одного из них ярко горит костёр. Стараемся держаться на границе света, разворачиваемся цепью. В окнах дома мерцают огоньки, там происходит какое-то движение. Короткие сигналы фонариком и бойцы рассредоточиваются по исходным местам. Двое у «чёрного» входа в дом, двое у центрального входа, я чуть позади, страхую окна. Чёрт, проклятие, из дома выходит староста. Какое-то время его глаза привыкают к темноте, этого времени хватило, что бы двое наших бойцов без единого звука уложили его на землю. За ним выглянула девушка, её постигла та же участь. Врываемся в дом. На этот раз наш план сработал. Короткая перестрелка, стреляю через окно. Партизаны убиты, у нас тоже потери.
Возвращаемся назад в комендатуру. Занимаем оборону. Итоги за прошедший день: убито четверо партизан, расстреляно трое местных жителей, ранено трое наших (один тяжело), один солдат убит, потеряна планшетка, о грузовике можно забыть. Наш командир сообщает нам, что у него хранится папка с документами большой важности. Тот, кто сумеет добраться живым должен её доставить в «Postawi» либо уничтожить. Все понимают, вернутся шансов мало. Лица kameradов выражают решимость. Предстоит бессонная ночь.

Добавлено (09.02.2009, 17:24)
---------------------------------------------
…Октября 1943 г. Воскресенье.
Опять крадёмся. Последнее время мы только и делаем, что крадёмся. В деревне тихо, но мы не доверяем этой тишине. Невольно вспоминается призыв фюрера в начале Русской компании: ни верь, ни кому, убивай всех кого увидишь. Приготовили гранаты. Хлопок пистолетного выстрела и один из нас валится мешком на землю, остальные срываются с места. В направлении выстрела летит граната. Поленица дров разлетается от взрыва, среди деревяшек растерзанное тело партизана, краем глаза замечаю – совсем молодой. Не до лирики. Прыжком под окно, затем к углу дома, выглянуть за угол и спрятаться как можно быстрее. Под берёзой, у ограды залёг враг. Мозг работает как швейцарские часы – точно, не забывай правила «Двух раз»! (Правило гласит: «Первый раз – тебя заметили и прицелились, второй раз тебя убили».) Kamerad слева неудачно высунулся, выстрелы, солдат падает. Почти одновременно выглядываю и стреляю, партизан убит. Шум в доме, наш уже внутри, Перестрелка, Врываюсь через главный вход, мне на встречу, с криками, выбегают обезумевшие женщины, подхватываю на ходу MP-40 убитого Офицера. Движение справа, короткая очередь, печь, занавеска, очередь, кончились патроны, лаз на чердак, бросаю гранату. Кричу, но своего голоса не слышу, взрыв, пыль, дым…
… Нас осталось четверо. Во дворе кучей стоят выжившие селяне, слышны только всхлипы.
Это были «Аковцы», мы поздно поняли по характеру боевых действий. Знать бы раньше, забросали дом гранатами и ушли. Принимаю нелёгкое решение – стариков загоняем обратно в дом, закрываем дверь. Все понимают, что будет дальше (со стариками мы не дойдём, будь проклята эта война) бросаю в окно последнюю гранату. Хата занялась быстро. Пока на этот сигнал не сбежались все бандиты района, бегом гоним наше «стадо» подальше в лес.
По дороге идти опасно. Отдаю полицаю пустую папку и приказываю прорываться в западном направлении. Мы двигаемся на северо-запад. В густом ельнике останавливаемся передохнуть. На ломанном русском объясняю женщинам, что от их беспрекословного повиновения зависит, будут они жить или нет. Если нарвёмся на засаду, в перестрелке погибнут многие. Посылаю в авангард рад. Вольфа. Не пройдя и пятидесяти метров, как впереди звучат два выстрела. Вольф успел заметить притаившегося в засаде партизана, они выстрелили друг в друга почти одновременно. «Студент» убит, партизан тяжелораненый пытался уползти в кусты. Из толпы выбежала девушка и бросилась к Вольфу. Я стоял в полном недоумении, как болван, соображая, когда же он успел завести с ней отношения. Сделал знак, что бы её привели в чувства и оттащили. Но она не послушала, стала кричать на весь лес. Что бы она не выдала наше место положения, пришлось с ней покончить. Сколько ещё испытаний выпадет мне сегодня. Роль солдата воевать на фронте, а не убивать гражданское население. …Отпустил (зачёркнуто)
… Продвигаемся медленно. Я по лесу вдоль дороги, боец с группой женщин позади, метрах в пятидесяти. Проверяю местность, подаю сигнал, они подходят, снова сигнал, они садятся и так много раз.
Удача любит смелых. Мы вышли на тракт «Postawi – Glubokoe». Погрузились в проходящую колонну и добрались до местечка.
После моего доклада была организованна масштабная операция в районе. Результатов её я не узнал, так как был отправлен на фронт под «Leningrad».
…Перед отправкой повстречал полицая Pazukewitch. Дошёл….

Дзяды, вясковая вячэра. Вяртанне Зелянкевіча з іншымі мужыкамі да хаты з заробкаў. Зьяўленне падазроных асоб-палякаў у хаце. Палякі парушаюць дамову, пагражаючы зброяй абязбройваюць Луцко. Пан ротмістр шмат балакае і часта прыкладваецца да сваёй пляшкі. Запрашаюць Луцко ў свой адзел. Луцко нічога не адказвае, толькі пытаецца, ці цвярозы сёння пан ротмістр, ці варта верыць яго словам заўтра ? Палякі ўходзяць. Сярод ночы зьяўляюцца немцы. Выкідваюць усіх на вуліцу, робяць ператрус у хаце. Высяляюць жыхароў з суседняй хаты, дзе робяць камендатуру. Забіраюць паліцаяў. Вядуць іх праз лес да свайго самахода, які спыніўся пасярод дарогі. Паліцаі цягнуць скрыню з рыштункам да камендатуры. Новы дзень пачынаецца з перапіса насельніцтва. Складаеецца спіс жыхароў, Луцко вылучае неблаганадзейных: Ганну Зелянкевіч і дзеда Зелянкевіча-старосту вёскі, тэрарызуе іх, каб прымусіць Ганну да шлюбу. Увесь дзень Луцко за працай па гаспадарцы: сячэ дровы, носіць ваду. Немцы прызначаюць яго галоўным паліцаям і ўзнагароджваюць новай гермаскай вундэрзброяй-вілкамі. Луцко стаіць на варце, сочыць за наваколлем. Удзельнічае ў допыце польскага партызана, якога потым растрэльваць немцы. Пасля перапісу насельніцтва Зеленкевіч стары заклікае Луцко да палякаў, якія быццам прыходзілі да яго і перадалі Луцко, што заб'юць паліцая, калі ён адмовіцца ісці ў лес. Пасля абеду Луцко, якога дапеклі немцы, вырашаецца ісці ў лес за старым. Дзесьці ў сярэдзіне дарогі стары выхоплівае схаваны пісталет і прымушае Луцко падпарадкавацца. Прыводзіць Зелянкевіч Луцко да бальшавіцкіх партызанаў. Яны садзяць яго ў клетку за краты. Да бальшавікоў прыходзяць палякі з прапановай правесці супольную акцыю супроць немцаў. Луцко спрабуе іх пасварыць, узгадвае пра Катынскую справу. У гэты момант хтосці чымсці цяжкім ззаду б'е Луцко па галаве. Паліцай губляе прытомнасць. Прачынаецца Луцко ў хмызняку каля дарогі з разбітай галавой. Бальшавікі палічылі, што забілі яго і схавалі цела. Паранены дапаўзае да хаты. У хату ўвальваюцца бальшавіцкія партызаны, якія ўпэўніваюцца, што Луцко страціў частку памяці і іх не пазнае. Раптам за дзвярыма нейкі грокат. Бальшавікі хаваюцца ў падстрэшшы, цягнуць туды Луцко. Калі шум у хаце сціхае, бальшавікі адзін за адным пачынаюць выходзіць са свайго сховішча. Луцко ў зручны момант з крыкам з апошнімі сіламі выбягае з хаты, але бальшавік паспявае стрэліць у яго. Паранены паліцай валіцца пад плот. Немецы, якія пільнавалі бандытаў, вядуць з імі бой. Параненага Луцко пераносяць у камендатуру, дзе аказваюць яму мядычную дапамогу. Ноччу камендатуру спрабуюць падпаліць польскія партызаны, але напад іх немцы адбіваюць. Раніцай Луцко праводзіць агітацыю сярод вяскоўцаў наконт выправы на працу ў Нямеччыну. Зьяўляецца староста вёскі. Луцко прапануе яму пагударыць наконт Галіны Зелянкевіч. Староста згаджаецца правесці размову падалей ад сведак у пуні, дзе раптоўна забівае паліцая.